چراغ الکتریکی یا لامپ
چراغ الکتریکی یا لامپ یک نوع منبع روشنایی مصنوعی است که شامل یک منبع نوری و قطعات و تجهیزات مکانیکی و الکتریکی مثل حباب، اتصالات، به همراه مدارات راه انداز، مثل بالاست، خازن و … میشود که در یک شیشه قرار داده شدهاند، و از آنها جهت تبدیل انرژی الکتریکی به روشنایی کمک میگیرند.
لامپ التهابی
لامپ رشتهای با رشته تنگستن پیچیده شده، در سال ۱۹۲۰ میلادی به بازار آمد. گاهی اوقات این لامپ با لامپ رشته کربنی که در ۱۸۹۰ معرفی شد اشتباه میگرفتند.
علاوه بر لامپ حبابی معمولی شامل انواع متنوعی مانند لامپهای کم توان و ولتاژ پایین نیز میشود که کاربرد زیادی داشتهاند اما هماکنون به صورت عمده با الئیدیها جایگزین شدهاند.
بعضی از کشورها رغبت زیادی به جایگزینی بعضی از انواع این لامپها نشان دادهاند، مانند برنامه جایگزینی لامپهای رشتهای رایج در استرالیا تا سال ۲۰۱۰، چون این لامپها از لحاظ بازده تبدیل الکتریسیته مقرون به صرفه نیستند و کمتر از ۳٪ انرژی دریافتی شان به نور تبدیل میشود.
تقریباً یا بهطور کلی، تمام انرژی برق دریافتی به گرمای بی استفاده تبدیل میشود که باعت گرمی هوا میگردد و باید توسط تهویههای مطبوع یا هواکشها از ساختمان دفع شود که اغلب باعث اتلاف بیشتر انرژی برق میشود. در بعضی مناطق تاریک و سرد که به گرما و نور نیاز دارند گرمای تولید شدهٔ ناخواسته، ممکن است دارای ارزش باشد.
لامپ فلورسنت
لامپ فلورسنت توسط نیکلای تسلا اختراع و ثبت شد، که بازده نور بسیار بیشتری از لامپ رشتهای دارد. این لامپ جزو لامپ های گازی کم فشار است. برای نور یکسان این لامپها نسبت به لامپهای رشتهای حدوداً ۴/۱ تا ۳/۱ مصرف میکنند. تا دهه ۱۹۸۰ این نوع لامپ به دو نوع خطی و دوار محدود میشد و شکلهای دیگر زیاد محبوبیت پیدا نکردند. لامپهای فلورسنت فشرده (CFL) - که در ایران به نام کم مصرف مشهورند - در اوایل دهه ۱۹۸۰ به بازار آمدند.
مدار الکتریکی یک لامپ فلورسنت از اجزای زیر تشکیل شده است:
۱_ چوک مغناطیسی یا بالاست
۲_لامپ مهتابی
۳_استارت
اکثر لامپهای CFL دارای بالاست الکتریکی داخلی میباشند و به سرپیچ فلزی یا پایههای میخی مجهز هستند. بعضی از انواع CFL دارای بالاست جداگانه میباشند که لامپ و بالاست را میتوان جداگانه تعویض کرد.
عمر متوسط نامی برای یک لامپ فلورسنت خطی ۱۰، ۰۰۰ تا ۲۰، ۰۰۰ در مقایسه با عمر ۷۵۰ ساعت (۱۱۰ ولت) و ۱۰۰۰ ساعت (۲۴۰ ولت) میباشد.
بعضی از انواع بالاست لامپ فلورسنت در محیط سرد به سختی لامپ را روشن میکنند به همین دلیل در مناطق سردسیر باید نوری که در فضای باز مورد استفاده قرار میگیرد برای این شرایط طراحی شده باشد تا بهطور مناسب کار کند.
لامپهای فلورسنت در رنگهای متنوعی از لحاظ دمای رنگ (منظور از دمای رنگ اثر رنگ بر روح و روان است به عنوان مثال رنگ آبی سرد و رنگ قرمز گرم است) ساخته میشود. در بعضی کشورها نوع سفید سرد (CW) رایج تر است در صورتی که در بعضی دیگر رنگهای سفید گرم تر غالب است.
در آمریکا لامپ فلورسنت اکثراً در رنگ سفید سرد مورد استفاده قرار میگیرد (CW)، که به همراه حبابهای نصب شده در خانه که رنگی متمایل به صورتی دارند رنگ سفید گرم (WW) تولید میشود. در این بین رنگ «سفید بهینه شده» (CW) نیز استفاده میشود، که طبیعی تر به نظر میرسد. همچنین رنگ سفید آفتابی بسیار سرد (DW) نیز موجود است. لامپهای فلورسنت فشرده اکثراً به صورت سفید گرم به حساب میآیند، چون اکثراً مانند لامپ رشتهای نوری متمایل به زرد از خود ساطع میکنند. سردی و گرمی نور امری نسبی و اکثراً سلیقهای است به همین دلیل دمای رنگ و فهرست تولید رنگ (CRI) به عنوان مبنای کامل رنگ برای لامپهای فلورسنت و گاهی اوقات برای انواع دیگر نورپردازیها مورد استفاده قرار میگیرد.